PHÂN BIỆT VÀNG DA SƠ SINH SINH LÝ VÀ VÀNG DA BỆNH LÝ
Vàng da là hiện tượng hồng cầu bị vỡ, chức năng chuyển hóa bilirubin của gan chưa hoàn thiện. Vàng da bệnh lý ở trẻ sơ sinh có thể gây biến chứng vàng da nhân não, có thể khiến trẻ tử vong hoặc để lại di chứng chậm phát triển ở trẻ. Do vậy, các bà mẹ nên nhận biết được một số dấu hiệu để phân biệt vàng da sơ sinh sinh lý và vàng da bệnh lý.
1. PHÂN BIỆT VÀNG SINH LÝ VÀ VÀNG DA BỆNH LÝ
Ở trẻ sơ sinh có thể bị vàng da sinh lý hoặc vàng da bệnh lý. Vàng da sinh lý thường sẽ biến mất sau một thời gian ngắn. Trong khi đó, nếu bị vàng da bệnh lý sẽ rất nguy hiểm do trẻ có thể bị hôn mê, co giật, vì vậy các bậc cha mẹ cần biết cách phát hiện vàng da ở trẻ sơ inh.
1.1 Vàng da sinh lý
+ Vàng da sinh lý có thể ở mức độ nhẹ, với trẻ đủ tháng, bình thường vàng da được coi là sinh lý khi vàng da xuất hiện sau 24 giờ tuổi, và thường sẽ biến mất trong vòng 1 tuần với trẻ đủ tháng và 2 tuần với trẻ non tháng.
+ Mức độ vàng da nhẹ là chỉ vàng da đơn thuần (chỉ vàng da vùng mặt, cổ, ngực và vùng bụng phía trên rốn) không kèm theo các triệu chứng bất thường khác ( thiếu máu, gan lách to, bỏ bú, lừ đừ...). Nồng độ Bilirubin/máu không quá 12mg% ở trẻ đủ tháng và không quá 14mg% ở trẻ thiếu tháng... Tốc độ tăng Bilirubin/máu không quá 5mg% trong 24 giờ. Ngoài ra, nước tiểu của trẻ sơ sinh có màu tối hoặc màu vàng ( nước tiểu của trẻ sơ sinh thường không màu) và phân nhạt màu.
+ Nguyên nhân gây hiện tượng vàng da sinh lý ở trẻ sơ sinh là do sự tích tụ của Bilirubin, một chất có màu vàng được sinh ra khi các tế bào hồng cầu bị phá vỡ giải phóng ra. Hiện tượng này xảy ra phổ biến ở trẻ sơ sinh vì các bé có lượng tế bào hồng cầu cao, các tế bào này thường xuyên bị phá vỡ và được thay mới. Trong khi đó, gan của trẻ lại chưa đủ trưởng thành để lọc bỏ hết Bilirubin khỏi máu vì vậy gây nên vàng da. Khi trẻ được khoảng 2 tuần tuổi, gan đã phát triển đầy đủ hơn và đủ sức xử lý Bilirubin nên bệnh vàng da sẽ tự khỏi mà không gây ra bất kỳ nguy hiểm nào.
1.2 Vàng da bệnh lý
+ Trong một số trường hợp, vàng da là biểu hiện của một căn bệnh tiềm tàng nào đó và ở những trường hợp này vàng da sẽ xuất hiện sớm, trong vòng 24 giờ sau sinh.
+ Biểu hiện của vàng da sơ sinh bệnh lý là vàng da đậm xuất hiện sớm, không hết vàng sau 1 tuần với trẻ đủ tháng và 2 tuần đối với trẻ thiếu tháng, mức độ vàng toàn thân, lòng bàn tay, bàn chân và cả kết mạc mắt. Đồng thời với vàng da, có sự xuất hiện của các triệu chứng bất thường khác như: trẻ lừ đừ, bỏ bú, co giật... Xét nghiệm Bilirubin trong máu tăng hơn bình thường.
+ Nếu không phát hiện và điều trị vàng da sơ sinh bệnh lý kịp thời có thể xảy ra biến chứng nhiễm độc thần kinh do Bilirubin gián tiếp thấp vào não làm cho trẻ tử vong hoặc bị hại não suốt đời.
+ Một số nguyên nhân gây vàng da sơ sinh bệnh lý như: bất đồng nhóm máu mẹ con (ABO, Rh), bệnh lý tan máu ( thiếu men G6PD, hồng cầu hình liềm, nhiễm trùng), xuất huyết dưới da, chậm đi phân su, nhiễm virus bào thai, bệnh lý gan mật bẩm sinh (teo đường mật, giãn đường mật).
2. DẤU HIỆU TRẺ CẦN ĐI KHÁM
Khi trẻ có một trong số các dấu hiệu sau thì cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế khám và tìm nguyên nhân điều trị vàng da kịp thời.
+ Vàng da xuất hiện sớm trước 48 giờ sau sinh.
+ Vàng toàn thân, vàng cả lòng bàn tay và lòng bàn chân.
+ Vàng da kéo dài trên 1 tuần đối với trẻ đủ tháng, trên 2 tuần với trẻ thiếu tháng.
+ Trẻ bị vàng da kèm các dấu hiệu bất thường khác như bú ít, co giật, sốt, phân bạc màu...
+ Hiện tượng vàng da rất dễ nhận biết bằng mắt thường ở nơi có đủ ánh sáng. Vì vậy, hàng ngày các bà mẹ cần quan sát màu da toàn thân của trẻ ở nơi sáng. Trong trường hợp khó nhận biết (da trẻ đỏ hồng hoặc đen), nên ấn nhẹ ngón tay cái lên da trẻ trong vài giây, sau đó buông ra, nếu trẻ bị vàng da nơi ấn ngón tay sẽ có màu vàng rõ rệt. Khi trẻ có biểu hiện nghi là vàng da, cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ để kiểm tra.
3. PHÒNG NGỪA VÀNG DA SƠ SINH
+ Chăm sóc sức khỏe tốt khi mang thai, khám thai đầy đủ theo lịch hẹn để có thể phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh lý trong thai kỳ. Nhờ đó tránh được sinh non, sinh nhẹ cân, quá cân, nhiễm trùng từ mẹ sang con.
+ Cho trẻ bú sữa non ngay sau sinh và giữ ấm trẻ để giúp trẻ không bị hạn thân nhiệt, hạ đường huyết và đi phân su sớm ngay sau sinh.
+ Phòng trẻ phải có đủ ánh sáng để có thể dễ dàng theo dõi màu sắc da của trẻ.
+ Có 2 phương pháp để điều trị vàng da sơ sinh bệnh lý do tăng Bilirubin gián tiếp:
- Chiếu đèn là phương pháp điều trị đơn giản, an toàn và hiệu quả. Mục tiêu của phương pháp này là sử dụng năng lượng ánh sáng xuyên qua da giúp chuyển hóa Bilirubin tự do trong máu thành chất khác không độc, đào thải ra ngoài phân, nước tiểu. Khi chiếu đèn, trẻ sẽ được cởi bỏ quần áo ở trần, che kín mắt và bộ phận sinh dục, xoay trở để tăng diện tích da tiếp xúc với ánh sáng.
- Thay máu là biện pháp được sử dụng khi trẻ vàng da ở mức độ nặng thất bại điều trị với liệu pháp chiếu đèn hoặc có triệu chứng thần kinh đi kèm.
Lưu ý: Phơi trẻ dưới nắng vào buổi sáng không giúp điều trị vàng da bệnh lý vì cường độ ánh sáng của nắng sớm quá yếu và trẻ cũng không thể tiếp xúc với ánh sáng mặt trời trong thời gian dài để đạt được hiệu quả.
Để điều trị vàng da sơ sinh bệnh lý do tăng Bilirubin trực tiếp thường tùy thuộc vào nguyên nhân bệnh lý mà có các phương pháp điều trị khác nhau. Phẫu thuật nếu trẻ bị bệnh lý teo đường mật hoặc giãn đường mật bẩm sinh.
Theo BV đa khoa quốc tế Vinmec
Tin khác
- 5 Bước Chăm Sóc Da Chuẩn Khoa Học Giúp Làn Da Luôn Rạng Rỡ
- CHĂM SÓC DA DÀNH CHO BÀ BẦU: AN TOÀN VÀ HIỆU QUẢ
- "DA ĐẸP CĂNG BÓNG VÀO MÙA ĐÔNG? ĐỌC NGAY NHỮNG ĐIỀU NÊN LÀM!"
- "Mẹ Bầu Đừng Bỏ Qua: 5 Bí Quyết Chăm Sóc Sức Khỏe Mùa Đông An Toàn và Hiệu Quả!"
- "Top 7 Dưỡng Chất Vàng Cho Mẹ Bầu – Ăn Gì Để Con Khỏe Ngay Từ Trong Bụng?"
- 4 MÓN ĐỒ YÊU THÍCH MẸ BẦU NÊN BỎ KHI MANG THAI
- VIÊM DA DO KEM CHỐNG NẮNG VÀ CÁCH ỨNG PHÓ
- BỎ TÚI 6 CÁCH GIẢM NGHÉN BẦU CỰC HIỆU QUẢ
- VIÊM DA TIẾP XÚC KÍCH ỨNG DO KIẾN BA KHOANG
- MỘT SỐ LOẠI DỊ ỨNG TRÊN DA HAY GẶP Ở TRẺ NHỎ VÀO MÙA HÈ
- MẸ BẦU CẦN NẰM NGỦ TƯ THẾ NÀO?
- BỔ SUNG SẮT CHO THAI PHỤ: NHỮNG ĐIỀU CẦN CHÚ Ý
- CHĂM SÓC DA KHI BỊ DỊ ỨNG
- CÁC SAI LẦM PHỔ BIẾN KHI CHĂM SÓC DA MÙA HÈ
- MÁCH BẠN CÁCH LOẠI BỎ MỤN ĐẦU ĐEN TỰ NHIÊN
- VIÊM NANG LÔNG TÁI PHÁT, PHẢI LÀM THẾ NÀO?
- CHĂM SÓC LÀN DA ĐỂ TRÁNH XA MỤN TRỨNG CÁ
- SAI LẦM KHI BÔI KEM CHỐNG NẮNG RẤT NHIỀU NGƯỜI MẮC PHẢI
- DA SÁNG ĐẸP BẰNG NHỮNG CÁCH TỰ NHIÊN
- CÁCH PHÒNG TRÁNH VÀ CHỮA TRỊ VIÊM DA CƠ ĐỊA MÙA HÈ
- 10 ĐIỀU LÀN DA “MÁCH” VỀ SỨC KHỎE CỦA BẠN
- PHỤ NỮ SAU SINH NÊN CHĂM SÓC DA THẾ NÀO?
- BỆNH BẠCH HẦU, CĂN BỆNH CŨ TRỞ VỀ…
- XỬ LÝ TRỤC TRẶC Ở DA DO ĐEO KHẨU TRANG KÉO DÀI
- LÀM NGAY 5 TIPS DƯỚI ĐÂY ĐỂ CẢI THIỆN LÀN DA TRƯỚC TÁC ĐỘNG CỦA Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG
- VITAMIN E CÓ LÀM ĐẸP DA?
- BẠN CÓ BIẾT MÌNH THUỘC TUÝP DA NÀO
- DINH DƯỠNG VÀ CÂN NẶNG KHI MANG THAI
- LƯU Ý CHĂM SÓC DA MÙA NẮNG NÓNG
- ĂN ĐƯỜNG THẾ NÀO KHI MANG THAI?
- LÀN DA TRONG THAI KÌ
- QUE THỬ RỤNG TRỨNG
- VƯỢT QUA TRẦM CẢM KHI MANG THAI
- GIÚP BẠN THÊM KIẾN THỨC ĐỂ MANG THAI VÀ SINH NỞ AN TOÀN
- 8 BỆNH VỀ DA DỄ MẮC TRONG MÙA HÈ NẮNG NÓNG
- HƯỚNG DẪN BỔ SUNG CANXI CHO BÀ BẦU TRONG SUỐT THAI KỲ
- PHÒNG NGỪA LOÃNG XƯƠNG VỚI CÁC LOẠI THỰC PHẨM QUEN THUỘC
- 16 BỆNH THƯỜNG GẶP KHI MANG THAI MẸ BẦU CẦN BIẾT
- CHĂM SÓC VÚ KHI MANG THAI VÀ CHO CON BÚ
- SO SÁNH NHỮNG LỢI ÍCH TỪ VIỆC ĂN CÁ VÀ UỐNG VIÊN DẦU CÁ
- THAI PHỤ LÀM GÌ KHI LÊN CƠN SỐT?
- 10 THÓI QUEN KHIẾN DA BỊ LÃO HÓA NHANH CHÓNG
- Khám tư vấn tiền hôn nhân - tiền thai
- RA HUYẾT TRONG 3 THÁNG ĐẦU THAI KỲ - CHỚ LO LẮNG QUÁ!
- NHỮNG THUỐC TRỊ MỤN KHI MANG BẦU GÂY NGUY HIỂM CHO BÀO THAI, CÁCH TRỊ MỤN KHI MANG THAI?
- KHUYẾN CÁO MỚI NHẤT CỦA FDA VỀ “CÁ” ĐỐI VỚI PHỤ NỮ MANG THAI VÀ TRẺ NHỎ
- LỰA CHỌN KHÁNG SINH TRONG ĐIỀU TRỊ VIÊM ÂM ĐẠO DO VI KHUẨN HIẾU KHÍ
- DINH DƯỠNG CHO TIỂU ĐƯỜNG THAI KÌ
- CẨM NANG VỆ SINH VÙNG KÍN ĐÚNG CÁCH
- BỔ SUNG CANXI CHUNG VỚI SẮT – “SAI LẦM KINH ĐIỂN” MẸ BẦU NÊN TRÁNH!
- KHÔNG CHO BẤT KỲ AI DÙNG CHUNG 6 ĐỒ VẬT NÀY KẺO LÂY NHIỄM BỆNH TẬT: HIV, BỆNH TÌNH DỤC...
- VITAMIN D KHÔNG CHỈ CHO XƯƠNG PHÁT TRIỂN MÀ CÒN NÂNG CAO HỆ MIỄN DỊCH, GIẢM TỶ LỆ DỊ ỨNG, HEN SUYỄN...
- NẾU ĐANG CÓ BỆNH NỀN DƯỚI ĐÂY, BẠN CÓ NGUY CƠ CAO MẮC COVID-19
- TƯ VẤN CHĂM SÓC TRƯỚC KHI MANG THAI
- ACID FOLIC (VITAMIN B9): NÊN UỐNG TRƯỚC KHI MANG THAI
- NHỮNG BỆNH NÀO ẢNH HƯỞNG NHIỀU NHẤT ĐẾN TÍNH CÁCH?
- TỐI ƯU HÓA HỆ THỐNG MIỄN DỊCH KHI ĐANG THỰC HIỆN CÁCH LY XÃ HỘI
- SỐT Ở TRẺ VÀ NHỮNG ĐIỀU CHA MẸ CẦN BIẾT
- BỆNH TỔ ĐỈA CÓ LÂY KHÔNG?
- Trước mang thai nên tiêm vacxin gì ? khi nào ? Đã từng tiêm thì sao ? nhỡ có thai trong khi tiêm thì sao ?
- SỬ DỤNG PHƯƠNG TIỆN BẢO HỘ CÁ NHÂN VÀ GIẢM THIỂU RỦI RO LIÊN QUAN ĐẾN SARS-CoV 2 CHO BÁC SĨ SIÊU ÂM SẢN PHỤ KHOA
- Phát hiện thuốc có thể giảm 5.000 lần ARN của nCoV
- BỆNH VẢY NẾN – NGUYÊN NHÂN, PHÒNG VÀ ĐIỀU TRỊ
- CANXI NÊN UỐNG TRƯỚC HAY SAU ĂN? BUỔI SÁNG HAY BUỔI TỐI?
- COVID19-MANG THAI CHO CON BÚ: THÔNG ĐIỆP CHO BỆNH NHÂN
- 4 NHÓM DINH DƯỠNG MẸ BẦU BUỘC PHẢI BIẾT ĐỂ PHÒNG COVID-19 HIỆU QUẢ
- CHỐNG ĐỠ VIRUS-COVID19 BẰNG SỮA MẸ
- COVID-19 VÀ THAI KÌ
- Bà bầu thiếu máu nên uống thuốc gì?
- Dinh dưỡng trong suốt thai kỳ: Những điều cần biết
- Khi nào là thời gian tốt nhất để uống Vitamin?
- Bà bầu không nên uống sắt và canxi cùng lúc
- Hướng dẫn bổ sung canxi cho bà bầu trong suốt thai kỳ
- Các vị trí trên cơ thể dễ bị viêm nang lông
- Các xét nghiệm chẩn đoán dị ứng
- Nguyên nhân gây viêm nang lông vùng kín
- Viêm da cơ địa: Những điều cần biết
- Dấu hiệu và nguyên nhân của bệnh ghẻ
- BỆNH ZONA - DẤU HIỆU NHẬN BIẾT, CÁCH ĐIỀU TRỊ
- Rụng tóc nhiều vì sao
- ÌM HIỂU VỀ BỆNH VIÊM DA QUANH MIỆNG
- Ung thư da : Nguyên nhân , triệu chứng và cách điều trị
- “GIẢI MÔ TIA UV & CÁC CHỈ SỐ KEM CHỐNG NẮNG