1. Trước khi mang thai : gồm 4 mủi nên tiêm : sởi - quai bị - rubella và thủy đậu.

Tại sao nên tiêm => theo khuyến cáo của Ủy ban Cố vấn về Thực hành Tiêm chủng (ACIP) của Trung tâm Kiểm soát và Ngừa Bệnh tật của Mỹ (CDC) các loại vắc xin bệnh sởi, quai bị, sởi Đức và thủy đậu (varicella) nên tiêm ngừa trước mang thai. Đặc biệt đối với phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, những người dễ bị các bệnh này và dự kiến sẽ mang thai nên chích trước khi mang thai vì những vaccines này bị chống chỉ định trong thời kỳ mang thai.
-Nếu như trong quá trình mang thai nhiễm Rubella hay còn gọi là sởi Đức trong giai đoạn đầu của thai kỳ cũng có thể gây ra những dị tật bẩm sinh nặng, bao gồm điếc và khiếm khuyết liên quan đến mắt, tim và hoặc não với hội chứng rubella kinh điển thương tổn thai nhi rất nặng nề !
-Còn nếu nhiễm sởi khi đang có thai chưa quan sát thấy gây dị tật cho thai nhi, nhưng tỷ lệ tử vong bà mẹ tăng gấp ba lần so với phụ nữ không mang thai nhiễm sởi, làm tăng nguy cơ sảy thai, thai chết lưu, đẻ non hoặc trẻ bị nhẹ cân, hoặc thai nhiễm sởi tiên phát. Nếu nhiễm các tháng cuối thai kỳ có thể gây sảy thai, thai chết lưu hoặc chuyển dạ sinh non.
-Bầu mắc bệnh quai bị vào bất kỳ giai đoạn nào của thai kỳ cũng đều ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và cả tính mạng của thai nhi. Phụ nữ mang thai mắc bệnh quai bị trong 3 tháng đầu thai kì có khả năng thai nhi dị dạng, sảy thai. Còn nếu nhiễm bệnh trong 3 tháng cuối của thai kì làm tăng nguy cơ thai chết lưu, đẻ non.
-Nhiễm thủy đậu trước 24 tuần nguy cơ hội chứng thuỷ đậu bẩm sinh 1%, gần thời điểm sinh nguy cơ thuỷ đậu sơ sinh 20%. o Sảy thai o Thai chết lưu o Sinh non ( mẹ có biến chứng viêm phổi) o Thuỷ đậu bẩm sinh o Phát bệnh trái rạ sớm (tháng thứ 3 đến tháng thứ 7 sau sinh) o Thuỷ đậu sơ sinh (mẹ phát ban 5 ngày trước sinh cho đến 3 ngày sau sinh)

Ngoài 4 mũi trên thì còn có vacxin HPV - cảm cúm - viêm gan siêu vi B

- Vacxin HPV giúp ngăn ngừa virus papillomavirus 'HPV', virus là nguyên nhân chính gây u nhú sinh dục (hay còn gọi là mụn cóc sinh dục) và gây ung thư cổ tử cung. Nếu nhiễm và lây nhiễm cho em bé trong quá trình sinh ngã âm đạo có thể gây u nhú thanh quản cho bé. Còn nhiễm HPV gây biến đổi tế bào cổ tử cung mức độ nặng trong thai kỳ sẽ diễn tiến nặng nề lên và có thể thành ung thư cổ tử cung. Nhưng cũng may mắn nếu tế bào cổ tử cung biến đổi mức độ nhẹ sau nhiễm HPV thì quá trình sinh lại là yếu tố có thể làm chậm quá trình ung thư hóa hoặc đôi khi là thoái triển. Tuy nhiên cũng không nên chủ quan - hãy tiêm vacxin HPV nhé các bầu, ngăn mụn cóc sinh dục - giúp ngăn ung thư cổ tử cung.
- Về cảm cúm thì phụ nữ mang thai đặc biệt có nguy cơ cao nhiễm và biến chứng do cúm, như viêm phổi, suy hô hấp… Với thai nhi, nếu mẹ mắc cúm trong ba tháng mang thai đầu có thể khiến thai bị dị tật. Chủng ngừa cúm theo mùa được khuyến cáo cho tất cả phụ nữ đang hoặc sẽ có thai trong mùa cúm. Tiêm vaccin phòng cúm trong thời gian mang thai không có tác dụng gây hại cho thai nhi, và có thể giúp bảo vệ em bé khỏi bị cúm trong 6 tháng đầu sau sinh, trước khi em bé đủ tiêu chuẩn chủng ngừa cúm. Vì vacxin cúm được tạo từ virus cúm bất hoạt, có thể gây bệnh tỉ lệ nhỏ theo lý thuyết và thường chỉ tác dụng trong khoảng 1 năm nên vacxin cúm nên tiêm phòng trong mùa dịch cúm lưu hành tại nơi bầu cư sống.
-Vắc-xin ngừa viêm gan siêu vi B: Virus viêm gan B có thể lây truyền qua máu và dịch cơ thể, vì vậy nguy cơ lây truyền là rất cao, nhất là đối với bé trong quá trình thai kỳ và sinh. Không chỉ các chị mẹ mà các bố cũng nên tiêm ngừa để tránh lây cho đối phương và em bé.
-Ngoài ra còn nhiều bệnh có thể gây nhiễm cho mẹ và bé trước trong và sau thai kỳ, tuy nhiên bệnh này ít phổ biến hơn và chưa được khuyến caó nên khi nào có chỉ định hoặc mùa dịch thì bác sĩ tiền sản sẻ tư vấn sau.

2. Trong quá trình thai kỳ : Uốn ván - bạch hầu - ho gà

Tại sao nên tiêm => Thuốc chủng ngừa uốn ván, bạch hầu, ho gà (Tdap) được khuyến cáo cho phụ nữ mang thai trong mỗi lần mang thai, và nên được tiêm càng sớm càng tốt giữa tuần thứ 27 và tuần 36 khi mang thai, để giúp bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi bệnh ho gà, uốn ván rốn và bạch hầu.
-Về uốn ván có thể gây tử vong cho mẹ và bé, như cơn co cứng cơ gây ngưng thở ở mẹ và uốn ván rốn ở bé.
-Bệnh ho gà có thể nghiêm trọng với bất cứ ai, nhưng đối với trẻ sơ sinh, nó có thể đe dọa tính mạng. Có tới 20 trẻ sơ sinh tử vong mỗi năm tại Hoa Kỳ do ho gà. Khoảng một nửa trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi bị bệnh ho gà cần điều trị trong bệnh viện. Trẻ bị ho gà càng nhỏ tuổi, sẽ cần được điều trị tại bệnh viện nhiều hơn. Tiêm phòng khi mang thai để ngừa ho gà, cơ thể mẹ sẽ tạo ra các kháng thể bảo vệ mẹ và truyền một phần cho trẻ sơ sinh trước khi sinh. Những kháng thể này sẽ cung cấp cho bé khả năng chống lại chứng ho gà trong thời gian phải đợi đến lúc bé được 2 tháng mới chích ngừa.
- Vi khuẩn gây bệnh bạch hầu có thể tiết độc tố và độc tố này gây tổn thương mô ở khu vực nhiễm trùng ngay lập tức - thường là mũi và cổ họng. Tại vị trí đó, nhiễm trùng tạo ra một màng cứng màu xám bao gồm các tế bào chết, vi khuẩn và các chất khác. Màng này có thể cản trở hô hấp. Độc tố bạch hầu có thể lây lan qua dòng máu và làm tổn thương các mô khác trong cơ thể, chẳng hạn như cơ tim, gây ra các biến chứng như viêm cơ tim. Độc tố cũng có thể gây tổn thương thần kinh. Mục tiêu điển hình là dây thần kinh ở cổ họng gây khó nuốt, nếu ở cánh tay và chân cũng có thể bị viêm, gây yếu cơ. Nếu độc tố Corynebacterium diphtheriae làm tổn thương các dây thần kinh giúp kiểm soát các cơ hô hấp, các cơ này có thể bị tê liệt.

3. Thời kỳ hậu sản - sau kết thúc thai kỳ

Các bác sĩ sản khoa có thể đề nghị mẹ nên tiêm một số vaccin ngay sau khi sinh. Tiêm phòng sau sinh sẽ giúp bảo vệ bạn khỏi bị bệnh và mẹ sẽ truyền một số kháng thể cho bé thông qua sữa mẹ. Tiêm phòng sau khi mang thai đặc biệt quan trọng nếu mẹ không nhận được một số vaccin trước hoặc trong khi mang thai.

4. Thời gian và số mũi vacxin và vài câu hỏi : Thì sao ?

- Mũi vắc-xin 3 trong 1 (Sởi - Quai bị - Rubella): 01 mũi trước mang thai ít nhất 03 tháng. Đối với trẻ 02 mũi từ 12th-10 tuổi. Hoặc 01 mũi thêm nếu 02 mũi trước chưa "đạt" hay "giảm kháng thể" hoặc nhắc lại sởi - rubella khi trên 10tuổi
-Nếu¬nhỡ mang thai hoặc có thai khi chưa đủ 03 tháng tiêm ngừa thì sao ? Thì báo ngay cho bác sĩ sản khoa của bầu, để được tư vấn nguy cơ lây nhiễm tới phôi thai, để theo dõi thai kỳ kỹ hơn và tìm các biểu hiện dị tật ở thai nhi cũng như các xét nghiệm và thủ thuật xâm lấn như chọc ối hay sinh thiết gai nhau giúp chẩn đoán sớm để tiếp tục thai kỳ hay "ngừng" thai kỳ sớm nhất.
-Nếu đã từng tiêm sao ? 3 in 1 có tác dụng kéo dài khoảng 10 - 15 năm nếu đạt chuẩn. Tuy nhiên tốt nhất nên đo hiệu giá kháng thể - nếu tốt thì không cần tiêm - nếu không tốt tiêm nhắc .
- Mũi vacxin thủy đậu : 02 mũi cách nhau ít nhất 1,5 tháng và trước mang thai tốt nhất 03 tháng và tối thiểu 01 tháng.
-Nếu¬nhỡ mang thai hoặc có thai khi chưa đủ 01-03 tháng tiêm ngừa thì sao ? Thì như trên, báo ngay cho bác sĩ sản khoa của bầu, để được tư vấn nguy cơ lây nhiễm tới phôi thai, để theo dõi thai kỳ kỹ hơn và tìm các biểu hiện dị tật ở thai nhi cũng như các xét nghiệm và thủ thuật xâm lấn chẩn đoán sớm để tiếp tục thai kỳ hay "ngừng" thai kỳ sớm nhất.
-Nếu đã từng tiêm sao ? vacxin thủy đậu có tác dụng kéo dài khoảng 15 năm nếu đạt chuẩn. Tuy nhiên tốt nhất nên đo hiệu giá kháng thể - nếu tốt thì không cần tiêm - nếu không tốt tiêm nhắc lại .
- Vacxin HPV :có 2 loại vacxin đang lưu hành tại Việt Nam, -Gardasil (tứ giá, type 6-11-16-18) nên được tiêm ở phụ nữ độ tuổi từ 9-26,gồm 3 mũi 0-2-6th và nên hoàn thành trước mang thai
-Cervarix (nhị giá, type 16-18)nên được tiêm ở phụ nữ độ tuổi từ 10-25,gồm 3 mũi 0-1-6th và nên hoàn thành trước mang thai
Bầu nên chọn loại nào hợp lí về kinh tế và hiệu quả, về chuyên môn Gardasil ngoài ngăn ngừa type gây ung thư còn giúp ngưà mụn cóc sinh dục
-Nếu nhỡ đang tiêm phòng mà mang thai thì sao ? Thì bạn có thể tiêm theo đúng lịch vì vacxin HPV "khá" an toàn trong thai kỳ hoặc bạn có thể tạm dừng đến khi sau sanh.
-CÚM:01 mũi - 0,5ml, chủng ngừa cúm theo mùa được khuyến cáo cho tất cả phụ nữ đang hoặc sẽ có thai trong mùa cúm. Tiêm vaccin phòng cúm trong thời gian mang thai không có tác dụng gây hại cho thai nhi, và có thể giúp bảo vệ em bé khỏi bị cúm trong 6 tháng đầu sau sinh, trước khi em bé đủ tiêu chuẩn chủng ngừa cúm.
-Viêm gan B: 03 mũi (0-1-6th) và nên tiêm nhắc lại 01 mũi sau 5-10 năm. Và nên tiêm trước khi mang thai .
-Nếu nhỡ đang tiêm phòng mà mang thai thì sao ? Thì bạn có thể tiêm theo đúng lịch vì vacxin viêm B "khá" an toàn trong thai kỳ
- Vacxin chủng ngừa uốn ván, bạch hầu, ho gà (Tdap) được khuyến cáo cho phụ nữ mang thai trong mỗi lần mang thai, và nên được tiêm càng sớm càng tốt giữa tuần thứ 27 và tuần 36 khi mang thai, để giúp bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi bệnh ho gà, uốn ván rốn và bạch hầu. Riêng uốn ván nên được tiêm 02 mũi (1 trong mũi Tdap và 1 mũi nhắc lại trước hoặc sau Tdap 01 tháng)

theo Bác sĩ Nguyễn Huy Cường